به نقل از «فرارو»

(عکس) مومیایی «میمون» چگونه مکان یک شهر گمشده را فاش کرد؟

تاریخ انتشار: ۴ آذر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۱۶۰۱۷۲

بر اساس یک مطالعه جدید روی DNA مومیایی بابون، مصریان باستان با مردمی در منطقه ساحلی اریتره امروزی برای آوردن بابون‌ها به معابدشان معامله می‌کردند.

به گزارش فرادید، مصریان باستان طرفداران پر و پا قرص بابون‌ها بودند و آن‌ها را با خدای عالم اموات و خدای توث که گاهی با سر بابون به تصویر کشیده میشد، مرتبط می‌دانستند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

آن‌ها میمون‌ها را در اسارت نگه می‌داشتند و دندان‌های تیزشان را می‌کشیدند تا خطر کمتری داشته باشند و معمولاً آن‌ها را برای پیشکش کردن به خدایان مومیایی می‌کردند. گیزلا کوپ، متخصص ژنتیک و رهبر مطالعه جدید در مورد دی‌ان‌ای بابون، می‌گوید بر کسی پوشیده نیست که بابون‌ها هرگز به طور طبیعی در مصر وجود نداشتند. «داستان‌هایی نقل میشد که آن‌ها را از پونت، این سرزمین افسانه‌ای و اسرارآمیز آورده بودند.»

اگرچه در اسناد مصر باستان نام پونت ذکر شده بود، اما هرگز روی نقشه قابل‌شناسایی نبود. سال ۲۰۲۰، ناتانیل دومینی، نخستی‌شناس کالج دارتماوث از مولکول‌های دندان‌های مومیایی بابون‌های باستانی استفاده کرد تا رژیم غذایی بابون‌ها را در اوایل زندگی شناسایی کند. او دریافت آن‌ها از منطقه‌ای می‌آیند که سومالی، اریتره و اتیوپی امروزی را در بر می‌گیرد. قدمت بابون‌ها در آن مطالعه به پادشاهی جدید مصر، بین ۱۵۵۰ تا ۱۰۷۰ قبل از میلاد برمی‌گردد. این نخستین مدرک محکم وجود پونت بود.

جمجمه و بسته‌بندی کتان یک بابون مومیایی‌شده که از گابانات القرود مصر پیدا شد و از نظر ژنتیکی با اریتره ساحلی ارتباط داشت

حالا، کوپ و همکارانش (از جمله دومینی) با استفاده از شواهد DNA آن مکان را محدود کرده‌اند. در مطالعه‌ای که ۲۸ سپتامبر در مجله eLife منتشر شد، آن‌ها موفق شدند DNA یک بابون مومیایی‌شده را استخراج کنند که قدمت آن بین ۸۰۰ تا ۵۴۰ قبل از میلاد است.

آن‌ها DNA بدست آمده را با ژنتیک ۱۴ بابون از قرن ۱۹ و ۲۰ مقایسه کردند، بابون‌هایی که منشا آن‌ها مشخص بود. به گفته کوپ، DNA می‌تواند مکان‌های جغرافیایی خاص‌تری را نسبت به روش قبلی که تشخیص رژیم غذایی بود، نشان دهد. بسیاری از بابون‌ها در مصر در اسارت پرورش داده شدند و رژیم غذایی نمی‌تواند چیزی در مورد اصل و نسب آن‌ها فاش کند. اما DNA می‌تواند.

تجزیه و تحلیل DNA به دانشمندان این فرصت را داد تا به صورت ژنتیکی یک بابون مومیایی‌شده باستانی را به نمونه‌های بابون قرن ۱۹ و ۲۰ متصل کنند

محققان تلاش کردند DNA را از ۱۰ مومیایی بابون استخراج کنند، اما DNA باستانی شکننده است، از این رو تنها یک نمونه مومیایی قابل‌استفاده بود. با این حال، این نمونه داستان جالبی را روایت می‌کند: بابون بیشترین ارتباط را با جمعیت‌های ساحلی اریتره امروزی دارد.

کوپ می‌گوید: «این نمونه به بندر باستانی آدولیس نزدیک است.»

اسناد تاریخی از حدود ۳۰۰ سال قبل از میلاد و بعدتر وجود دارد که در آن‌ها نام آدولیس به عنوان مکانی که تاجران مصری به آن سفر می‌کردند و مرکز تجارت حیوانات وحشی بوده، ذکر شده است. DNA بابون نخستین مدرک مبنی بر تجارت با آدولیس را حداقل چند قرن عقب می‌برد.

همچنین نشان می‌دهد آدولیس و پونت احتمالاً یک مکان بوده‌اند. مطالعه ایزوتوپی سال ۲۰۲۰ نشان داد مصریان باستان در اوایل ۱۵۵۰ قبل از میلاد با پونت برای خرید بابون معامله می‌کردند. مطالعه جدید، همراه با سوابق تاریخی، نشان می‌دهد که بیش از ۱۰۰۰ سال بعد، آن‌ها همچنان این کار را ادامه می‌دادند.

کوپ می‌گوید: «شاید پونت قبلی در مکانی مشابه با جایی که آدولیس بعدها تأسیس شد، قرار داشته است. از آنجا که این مطالعه بر اساس یک مومیایی منفرد است، تیم تحقیقاتی تمایل دارند از بابون‌های بیشتری نمونه‌برداری کنند تا اطلاعات بیشتری از دوره‌های زمانی بیشتر به دست آورند. این یکی از نخستین مطالعات DNA باستانی روی یک پستاندار غیرانسانی است و تحقیقات بیشتر روی گونه‌های دیگر می‌تواند اطلاعات بیشتری را در مورد دیگر واردات مصر باستان و تأثیر آن‌ها بر جمعیت‌های وحشی فاش کند.»

بابون تنها حیوانی است که بومی مصر نیست و با خدایان مصری مرتبط است و این کمی عجیب است که مصریان باستان چنین علاقه‌ای به بابون‌ها داشتند. بابون‌ها تمایل دارند محصولات را بدزدند و در جستجوی غذا وارد خانه‌ها شوند و همین ویژگی‌ها، زندگی با آن‌ها را دشوار می‌کند.

منبع: فرارو

کلیدواژه: مصر باستان قیمت طلا و ارز قیمت موبایل مصریان باستان قبل از میلاد بابون ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت fararu.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فرارو» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۱۶۰۱۷۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

آیا می‌دانید قدیمی‌ترین مقابر صخره‌ای ایران کجاست؟

جام جم آنلاین؛ گوردخمه‌های ایران، از ارزشمندترین مکان‌های باستانی و بناهای صخره‌ای کشور است. بسیاری از این گوردخمه ها را می توان در استان کرمانشاه پیدا کرد. کرمانشاه یکی از تاریخی ترین مناطق کشور است که چند مورد از معتبر ترین سایت های باستانی دنیا همچون محوطه تاریخی بیستون را در دل خود جای داده است. یکی دیگر از این سایت های معتبر باستانی، گوردخمه اسحاق وند یا سکاوند است.

گوردخمه ها از قدیمی ترین انواع معماری صخره ای در ایران است که در دل کوه ها و صخره های مرتفع تراشیده می شدند. این بناهای صخره ای در حقیقت مقبره هایی هستند که متوفیان (افراد دارای اهمیت) را در آن ها به خاک می سپردند. نحوه خاکسپاری این متوفیان در ایران باستان به طرزی متفاوت بود. ایرانیان خاک را مقدس می دانستند، بنابراین، از دفن کردن اجساد درون آن خودداری کرده و آن ها در محفظه های صخره ای مخصوصی که تراشیده بودند، قرار می‌دادند.

از ایران باستان گوردخمه های بسیاری باقی مانده است که باستان‌شناسان در مورد قدمت آن ها اتفاق نظر ندارند. بسیاری از گوردخمه های کشور مادی هستند، بسیاری هخامنشی اند و برخی نیز به دوره های بعدی مربوط اند. در واقع گوردخمه های ایران را می توان به گوردخمه های مادی، گوردخمه های هخامنشی و گوردخمه های پس از هخامنشیان تقسیم کرد.

اسحاق وند، بنایی مادی یا هخامنشی

گوردخمه های اسحاق وند در حقیقت سه گوردخمه تاریخی هستند که ابعاد متفاوتی دارند. این گوردخمه ها در استان کرمانشاه، در حدود ۲۵ کیلومتری جنوب غربی شهرستان هرسین و در دل صخره های مرتفعی مشرف به روستای «ده‌نو» واقع شده اند. این گوردخمه ها به سکاوند نیز شهرت دارند و مردم محلی این منطقه به آن ها «فرهاد تاش» می گویند. به دلیل وجود روستایی به نام اسحاق وند در حوالی این گوردخمه ها، نام آن ها را اسحاق وند گذاشته اند.

پیرامون قدمت این گوردخمه‌ها، اختلاف نظرهای زیادی وجود دارد. بسیاری از باستان شناسان خارجی و داخلی، قدمت گوردخمه اسحاق وند را به دوره مادها نسبت می دهند. ولی برخی نیز همچون هرتسفلد، آن ها را مربوط به دوره هخامنشیان می دانند. طبق نظر ارنست امیل هرتسفلد باستان شناس آلمانی تبار، گوردخمه میانی، مقبره گئومات مغ است. داریوش اول در کتیبه بیستون خودش، داستان سرکوبی گئومات مغ یا همان بردیای دروغین را به تفصیل تعریف کرده است. عده کمی نیز این مقابر صخره ای را مربوط به دوره سلوکیان می دانند. به هرحال طبق نظر بسیاری از باستان شناسان، احتمال اینکه این گوردخمه ها مادی باشند بیشتر از هخامنشی بودن آن هاست.

مجموعه اسحاق وند یا سکاوند، متشکل از سه گوردخمه است که هر کدام ابعاد متفاوتی دارند. گوردخمه سمت راستی نسبت به دو گوردخمه دیگر، در ارتفاع بالاتری قرار گرفته است و حدود ۲.۱۰ متر عرض دارد. عرض دریچه گوردخمه میانی ۱.۶۳ متر است و عمق آن نیز ۱.۷۵ متر می باشد. گوردخمه سمت چپ نیز ۸۵ سانتی متر عمق دارد و عرض آن ۲.۱۰ متر است.

در اطراف تمام این گوردخمه ها تزئینات ساده ای تراشیده شده اند. علاوه بر قاب بندی های ساده ای که دور تا دور این سه گوردخمه ایجاد شده اند، در قسمت بالای گوردخمه میانی، تصویر تمام قد مردی با ارتفاع ۱.۸۷ متر به صورت نیم‌رخ و به زیبایی هر چه تمام تراشیده شده است. این فرد که هویتش مشخص نیست، لباسی بلند و چین‌دار به تن کرده است و دست های خود را به حالت دعا و نیاش پروردگار به سمت آسمان و جلوی صورتش بلند کرده است. همچنین در مقابل این فرد، یک آتش دان با ارتفاع حدود ۹۴ سانتی متر و یک مشعل سوزان با ارتفاع ۸۳ سانتی متر قرار گرفته است. پشت سر این مشعل و آتش دان، فردی با قامت حدود ۸۰ سانتی متر حجاری شده است که به نظر می رسد در حالی که دستهایش رو به سمت آسمان است، از پشت سرش چیزی را بر دست دارد.

شهرستان هرسین در ۴۴ کیلومتری جنوب شرق کرمانشاه قرار دارد.